2007 yılının Ağustos ayında ABD’de ortaya çıkan ipotekli ev (mortgage) krizi ve sonrasında yaşanan gelişmeler birçok kimseye kapitalist düzenin sonunun geldiğini düşündürtürken John Maynard Keynes ile Karl Marx’a olan ilgiyi artırdı. Öyle ki Marx’ın kitap satışları rekor kırdı. Lakin Marx, kapitalizm hakkında ne düşünüyordu?
1875’te kaleme aldığı son kitabı Gotha Programı’nın Eleştirisi’nin sonunda, Karl Marx şu gizemli Latince tümceyi yazar: “Dixi et salvavi animam meam” (Bunu yalnızca kendi ruhumu kurtarmak için söylüyorum.) Sanki okurlarına, Alman sosyalistlerine önermiş olduğu siyasi programın, kendi gözünde en ufak bir uygulanma şansının olmadığını anlatmak istiyordu. Sanki hiç kimsenin, kapitalizmin hem çoşku verici hem de iflasa mahkum sonuçlarını gemleyecek cesarete de, araçlara da asla sahip olamayacağını düşünüyordu.
0 yorum: (+add yours?)
Yorum Gönder